นับเป็นเรื่องน่ายินดีอย่างยิ่ง ที่เราได้เห็นหนึ่งในนักแสดงที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดของไทย สมบัติ เมทะนี ได้รับการยกย่องให้เป็น ‘ศิลปินแห่งชาติ’ ประจำปี พ.ศ. 2559 ในสาขาศิลปะการแสดง (ภาพยนตร์และละครโทรทัศน์) กว่าห้าสิบปีในวงการภาพยนตร์และโทรทัศน์ของนักแสดงวัย 79 ปีท่านนี้ ได้ฝากผลงานการแสดงไว้เกิด 600 เรื่อง และเป็นเหมือนสิ่งที่ช่วยยืนยันว่าเราเคยมีช่วงเวลาทองของวงการหนังไทยเมื่อครั้งนานมาแล้วได้เป็นอย่างดี ซึ่งสิ่งที่ทำให้สมบัติ เมทะนีสามารถยืนหยัดในวงการได้ยาวนานขนาดนี้ คงหนีไม่พ้นความมุ่งมั่นและรับผิดชอบที่มีต่ออาชีพการแสดงของเขานั่นเอง
การแสดงจากประสบการณ์จริง
สมบัติ เมทะนี เข้าสู่วงการบันเทิงด้วยการแสดงละครโทรทัศน์ ‘หัวใจปรารถนา’ ในปี พ.ศ. 2503 และมีผลงานการแสดงครั้งแรกในปี พ.ศ. 2504 คือเรื่อง ‘รุ้งเพชร’ โดยสมบัติเล่าถึงที่มาของวิชาการแสดงของตนว่า “ตั้งแต่เด็ก คุณพ่อเราก็มักจะพาไปดูหนังบ่อยๆ หนังแทบทุกประเภท หนังแขก หนังจีน หนังไทย เราดูหมด โดยเฉพาะหนังฝรั่ง จำได้เรื่องหนึ่งที่ชอบมากๆ คือ Rhapsody in Blue (1945, Irving Rapper) พระเอกเป็นคนเชื่อสายอิตาลี (โรเบิร์ต อัลดา) เป็นนักไวโอลิน (ทำท่าสีไวโอลิน) มันเท่จังเลย ไหนจะแบบนักแสดงคนอื่นๆ อีก คือเราจดจำคาร์แรกเตอร์ จดจำการแสดงของพวกเขาโดยไม่รู้ตัว ได้ดู โรเบิร์ต เทย์เลอร์, จอห์น เดเร็ค, ชาร์ลตัน เฮสตัน โอ๊ยมากมาย ไอ้การที่เราดูหนังเยอะๆ มันทำให้เราได้เห็นการแสดงหลายๆ แบบ เราจำมันได้ เช่นฉากกินเหล้า มันก็มีเมาหลายแบบ เมาแบบกุลี เมาแบบผู้ดี คือการแสดงของเรามันเกิดจากการจำสิ่งต่างรอบตัวเราทั้งหมดเลย แต่ของบางอย่างมันก็มาจากการฝึก เช่นการตีเทนนิส ถ้าจะให้มันสมจริง สวิงแบบไหน ฟูลแฮนด์ แบ็กแฮนด์ยังไง หรือจับไม้ต้องจับยังไง”
การกำกับภาพยนตร์
“การกำกับหนังของเรา ส่วนมากนักแสดงจะรู้จักกันหมดแล้ว คือขอกันได้เลย ตรองเราขอตลกหน่อยนะ ตรงนี้ขอบู๊ๆ หน่อย คือเรื่องการแสดงอาจจะไม่ใช่เรื่องยาก แต่ก็ไม่ใช่เรื่องง่าย มันเป็นเรื่องการตีบทให้แตก และก็ไม่เคยมีการไปฟืนใจเขา เช่นผมเคยกำกับป๋า ส.อาสนจินดา เรื่อง ‘สลักจิต’ (2522) คือด้วยประสบการณ์แล้วเราแทบไม่ต้องทำอะไรเลย เว้นกับนักแสดงหน้าใหม่บางคนที่เราต้องช่วยเขาเยอะหน่อย”
สมบัติเคยมีผลงานในฐานะผู้กำกับภาพยนตร์เช่นกัน ทั้ง ‘นักเลงเทวดา’ (2518), ‘ท้ามฤตยู’ (2519), ‘แหย่หนวดเสือ’ (2520), ‘ปล้นอเมริกา’ (2520) หรือ ‘นักเลงตาทิพย์’ (2523) เป็นต้น ซึ่งมีหลากหลายแนวและบางครั้งตัวเขาก็ทุ่มเทแสดงฉากเสี่ยงตายด้วย เช่นใน ‘ท้ามฤตยู’ ที่มีทั้งฉากโหนเฮลิคอปเตอร์ในซีเควนต์เปิดตัว และฉากไคลเม็กซ์ในการไต่เชือกเส้นเดียวจากบอลลูนในช่วงท้ายของเรื่อง ซึ่งสมบัติเล่นเองทั้งหมด
“ผมอาจจะเป็นพระเอกที่เสี่ยงตายมากที่สุดในโลก”
สมบัติเล่าถึงประสบการณ์เล่นฉากเสี่ยงตายให้ฟังว่า “ผมก็เสี่ยงตายหลายต่อหลายครั้ง เผอิญดวงยังไม่ถึงฆาต เช่น ยัดตัวเองเข้าไปในกรงเสือลายพาดกลอนตัวเบ้อเร่อ ปล้ำกับจระเข้ในน้ำ ในเรื่องเป็นนักล่าจระเข้ โอ้โห เยอะแยะไปหมด ผมเป็นทุกสิ่งทุกอย่างที่พระเอกจะเป็นได้ เสี่ยงตายเยอะ อยู่บนคอปเตอร์โดดลงมาบนหลังคารถไฟที่กำลังวิ่งเต็มฝีจักร ครั้งแรกยังไม่ได้ ครั้งที่สองห่างจากตู้ประมาณนึง กระโจนมานึกว่าหลังคาแบน มันมีเคิร์ฟนิดๆ เกือบตก นึกแล้วเสียว ไม่นึกไม่เป็นไร ถ้าตกไปตายอย่างเดียว ในหนังนี่ผมเสี่ยงที่สุด จระเข้ก็มัดปากไว้ด้วยเชือกกล้วย ปล้ำกับจระเข้แล้วเชือกหลุด รีบปล่อย เดี๋ยวมันงับเข้า จระเข้มันไม่ใช่เล็ก ใหญ่นะ ตัวเบ้อเร่อเลย ผมอาจจะเป็นพระเอกที่เสี่ยงตายมากที่สุดในโลก โหนสายไฟข้ามตึก ราวๆ บ้านหลังโน้น ใช้เคียวสำหรับเกี่ยวข้าวเล็กๆ จับจึงโรยตัวไป พอเท้าแตะพื้นสายไฟก็ขาดพอดี”
ประสบการณ์เข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ช่วงเวลายุคทองของวงการหนังไทย ก็เป็นช่วงเวลาที่วงการภาพยนตร์ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจาก พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในหลายวาระโอกาส ซึ่งในส่วนตัวของสมบัติ เมทะนีเองแล้ว ก็มีโอกาสได้เข้าเฝ้าฯ ในหลายต่อหลายครั้ง ทั้งการเข้ารับพระราชทานรางวัลตุ๊กตาทองในปี พ.ศ. 2508 จากภาพยนตร์เรื่อง ‘ศึกบางระจัน’ ไปจนถึงการเข้าเฝ้าฯในวาระที่พระองค์เสด็จฯ ทอดพระเนตรภาพยนตร์
“เรื่องแรกที่ผมปลื้มใจที่สุดคือ ทั้งสองพระองค์เสด็จมาชมภาพยนตร์เรื่อง ‘สกาวเดือน’ ซึ่งเข้าฉายที่โรงภาพยนตร์แกรนด์ เธียเตอร์ และผมได้ร้องเพลงถวายหน้าพระที่นั่งถึง 3 เพลง นับเป็นการร้องเพลงถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถครั้งแรกในชีวิต และภายหลัง ผมก็ได้มีโอกาสร้องเพลงถวายท่านอีก 2 ครั้ง โดยร้องร่วมกับคุณอรัญญา นามวงศ์ ครั้งหนึ่ง ความรู้สึกคือทั้งภูมิใจและอิ่มใจมาก รู้สึกว่าเรามีบุญเหลือเกิน”
**อ่านเรื่องราวความประทับใจของ สมบัติ เมทะนี ที่มีต่อ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ได้เพิ่มเติมในนิตยสาร BIOSCOPE ฉบับพิเศษ ‘หนังไทยในรัชกาลที่ ๙’
…
ติดตามข่าวสารและเทรนด์หนังจากทั่วทุกมุมโลกได้ที่ facebook : BIOSCOPE Magazine
The post “ผมเป็นทุกสิ่งทุกอย่างที่พระเอกจะเป็นได้” สมบัติ เมทะนี ศิลปินแห่งชาติประจำปี พ.ศ. 2559 appeared first on MThai Movie.